De pazos e abandonos

Casas pequenas coma as do remo e grandes pazos dos señores da terra que lle dan ao granito a solemnidade dunha ópera. Atopámolas situadas no Ulla como no caso de Oca chamado o Versalles do país, o de Mariñán nas Mariñas coruñesas tan ben retratadas por Lloréns, o do Faramello coa primeira papeleira ao pé do río onde o tempo se detivo, o de Lourizán coa presenza de Montero Ríos paseando o modernismo arquitectónico e o romanticismo nos xardíns, o de Meirás onde viviu Pardo Bazán e a familia do ditador ou o de Tor co labirinto de pedra e os actores do destape. “Pombal, capela e ciprés, pazo é", pedra, vexetación e auga para construír grandes casas e xardíns moi diversos, desde o de traza francesa aos de camelias e paseo das oliveiras en Santa Cruz de Rivadulla pola que en Semana Santa desfilaba o pobo.

Na Galicia profunda fican as aldeas abandonadas ou con vellos que rexuvenecen no verán cando volven a velos. Con todo o que se podería facer con esas aldeas que agora se venden por catro patacos a estranxeiros! 

Escoitase a gaita e o aturuxo para rexuvenecer a vida que vén de lonxe. As roupas e xoias dos traxes tradicionais visten aos bailaríns e músicas. Cando se escoita a Marcha do Antigo Reino de Galicia sabémonos reino con panteón na catedral de Santiago (na capela das reliquias, para máis inri), raíñas e reis de noso e algún que ata escribiu na nosa lingua. Foi daquela cando “El Rei colleu o arado” que recitaba Avilés. O esplendor medieval coas cantigas.
"Mais ese día El Rei colleuo arado: relocía o seu manto
como unha eira no serán. E abrollaron as cantigas
de amor cando as palabras se fixeron pombas.
Porque estaba un rei arando no pomar. Aínda se escoita
ese coro no vento.
É do pouco que queda do reino esvencellado"

 

Mais ese di